Άποψη της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων για τα θέματα των Αρχαίων Ελληνικών Θεωρητικής Κατεύθυνσης στις Πανελλαδικές Εξετάσεις 2015 Γ΄ τάξης Ημερησίου και Δ΄ τάξης Εσπερινού Γενικού Λυκείου A.-
Εύστοχη η επιλογή του διδαγμένου κείμενου από τον Πρωταγόρα (322a-d), σχετικά με την πολιτική αρετή. Η μετάφραση δεν παρουσιάζει δυσκολίες.
Β.-
Β1. Η απάντηση προκύπτει από το ερμηνευτικό σχόλιο του σχολικού εγχειριδίου στη σελίδα 82.
Β2. Η απάντηση υποστηρίζεται από το σχολιασμό στις παρακάτω φράσεις-κλειδιά: ?κουν σποράδην-?πώλλυντο δημιουργική τέχνη πολιτική-μέρος της η πολεμική α?δώ τε και δίκην ?πί πάντας νείμω.
Β3. Η επιβολή της θανατικής ποινής δικαιολογείται από: -το γεγονός ότι όλοι μετέχουν στην πολιτική αρετή, «?πί πάντας? καί πάντες μετεχόντων». -την επιταγή του Δία «κτείνειν ?ς νόσον πόλεως» αυτόν που δεν μετέχει στην αιδώ και τη δίκη. -το γεγονός ότι η αρετή είναι διδακτή.
Β4.
α. Σωστό
β. Λάθος
γ. Λάθος
δ. Σωστό
ε. Σωστό (παρόλο που η συμφωνία του Σωκράτη και του Πρωταγόρα ως προς το διδακτόν της αρετής προκύπτει από τη συνολική ερμηνευτική προσέγγιση του διαλόγου, ωστόσο, η ορθή απάντηση δίνεται με σαφήνεια στην Εισαγωγή του σχολικού εγχειριδίου (σ. 55), η οποία όμως δεν περιλαμβάνεται στη διδακτέα ύλη.
Β5.
λοχαγός-?γοντα
αγαλλίασις-?γάλματα
θρέψις-τροφή
βαθμίς-βωμούς
άφιξις-?κανή
οχυρός-μετεχόντων
διάδημα-δεσμοί
νεογνός-γένοιντο
ολέθριος-?πώλλυντο
δεισιδαίμων-δείσας
Το αδίδακτο κείμενο είναι από τον Θουκυδίδη, Ιστορίαι Α, 15. 1-2, Αρχαιολογία, σύντομη επισκόπηση των παλαιότερων γεγονότων, κείμενο απαιτητικό, χαρακτηριστικό, όμως, για τη θουκυδίδεια πυκνότητα λόγου και ύφους.
Γ1. Ενδεικτική μετάφραση
Έτσι λοιπόν είχαν τα πράγματα με τις ναυτικές δυνάμεις των Ελλήνων, όσα έγιναν τον παλαιότερο καιρό και αργότερα. Ωστόσο, μεγίστη δύναμη απέκτησαν όσοι έστρεψαν την προσοχή τους στο ναυτικό και με την αύξηση των εσόδων και με την κυριαρχία επάνω στους άλλους· διότι έκαναν επιδρομές στα νησιά, και τα υποδούλωναν, ιδιαίτερα, όσοι δεν είχαν αρκετή γη. Πόλεμος, όμως, στην ξηρά τέτοιος ώστε να αναδειχθεί από αυτόν σημαντική στρατιωτική δύναμη δεν έγινε κανένας· όσοι έγιναν ήταν ανάμεσα σε γείτονες, και εκστρατείες σε ξένες περιοχές, πολύ μακρινές από τον τόπο τους, για να υποτάξουν άλλους, δεν επιχειρούσαν οι Έλληνες. Δεν προσχωρούσαν στις ισχυρότερες πόλεις ως υπήκοοί τους ούτε πάλι επιχειρούσαν, ενωμένοι ως ίσοι, κοινές εκστρατείες.
Γ2.
?ν-?σται
?λαχίστην-?λάττοσι
προσσχόντες- προσσχ?μεν
?πιπλέοντες-?πιπλείτε
κατεστρέφοντο-κατεστράφθω
μάλιστα-μάλα
διαρκ?-διαρκές
?κδήμους-?κδήμοις
ο?δείς-ο?δεμι?ς
?ξ?σαν-?ξελθε?ν.
Γ3
α. τα ναυτικά: υποκείμενο του ?ν, αττική σύνταξη
α?το?ς: αντικείμενο στο προσσχόντες
?λλων: γενική αντικειμενική στο ?ρχ?
?πί καταστροφ?: εμπρόθετος προσδιορισμός του σκοπού
?πήκοοι: επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου.
Γ3
β) ?παντες γιγνώσκουσι??τι περιποιήσαντο
?παντες γιγνώσκουσι? περιποιήσασθαι?τούς προσσχόντας
?παντες γιγνώσκουσι? περιποιησαμένους?τούς προσσχόντας.